Według Arthura Schopenhauera (1788-1860), jednego z najwybitniejszych niemieckich filozofów, autora takich dzieł jak "Świat jako wola i wyobrażenie" czy "Erystyka czyli sztuka prowadzenia sporów", twórcy nurtu filozoficznego zwanego pesymizmem filozoficznym - wolność jest pojęciem czysto negatywnym. Jak pisze Schopenhauer Używając go, myślimy tylko o braku wszelkich przeszkód (...), one więc występują jako siła, muszą być zatem czymś pozytywnym. Stosownie do własności tych przeszkód istnieją trzy różne rodzaje tego pojęcia: wolność fizyczna, intelektualna i moralna.
Jak pisze Jan Garewicz Wola ponadindywidualna jest u Schopenhauera przede wszystkim synonimem rzeczy samej w sobie. Sens tej tezy sprowadza się do stwierdzenia, że istotą świata jest bezwzględna wolność. Taka wolność nie może się w świecie zrealizować. Wszelka manifestacja wolności jest zarazem jej zaprzepaszczeniem, gdyż wybór określonej możliwości oznacza zarazem rezygnację z wszystkich pozostałych. Bezwzględna wolność manifestuje się zatem w swym bezwzględnym przeciwieństwie: niezróżnicowany, bezinteresowny pęd urzeczywistnienia się w postaci indywidualnych egoistycznych dążeń, w najlepszym razie moralnie obojętnych, z reguły zaś realizowanych jedynie z krzywdą innej woli. Zasada indywidualizacji okazuje się zatem zasadą zła. Stąd jednak wynikają ważne wnioski: primo, że wyjaśnienie istoty świata kryje w sobie zarazem obiektywną, powszechnie obowiązującą ocenę; secundo, że wobec niemożliwości likwidacji zła na świecie jednostka jest moralnie odpowiedzialna tylko za samą siebie.
176 stron, oprawa miękka, cena det. 12 zł; przekład: Adam Stogbauer, projekt okładki: Marcin Wojciechowski; ISBN: 978-83-7998-002-4
